HII NDIO SHERIA YA MAKOSA YA MTANDAO, 2015

UTANGULIZI

Sheria hii ya makosa ya mtandao, 2015 imebainika kuwa na mapungufu

makubwa sana. Mapungufu hayo yamebainika kuwa, kama sheria ikipita

yanaweza kuifanya nchi ikawa ni kati nchi adui za matumizi ya mtandao

wa Teknolojia ya Habari na Mawasiliano duniani.

Watanzania wote wanatakiwa kufahamu kuwa muswada ukipita

utatumika nchini kote yani Tanzania Bara na Visiwani.

Watanzania walio wengi hawafahamu Sheria hii inawahusu kwa namna

gani; lakini kwa lugha rahisi ni kuwa itamuathiri mtu yeyote anayeweza

tumia mtandao wa intaneti kwa kutimia kifaa chochote iwe kompyuta

kubwa au vifaa vyenye uwezo wa kufanya kazi kama kompyuta kama

Simu za mikononi, saa, televisheni na vifaa vingine vinavyoendana na

hivyo.

Malengo ya Sheria hii ni kuainisha makosa yanayohusiana na matumizi

ya mfumo wa kompyuta na Teknolojia ya Habari na Mawasiliano,

kuweka utaratibu wa upelelezi, ukusanyaji na matumizi ya ushahidi wa

kielektroniki na masuala mengine yanayohusiana na hayo.

Matumizi ya mitandao yote mikubwa kama Twitter, Instagram,

JamiiForums, Facebook, Barua pepe, WhatsApp, blogu na data zote

zilizo katika kifaa chochote cha kielektroniki yanaathiriwa kwa kiwango

kikubwa na Muswada huu.

UCHAMBUZI

Ibara ya 4

Ni computer gani inazungumziwa hapa? Ya nani?

Ibara ya 5

Computer gani inayokusudiwa, ya nani?

Ibara ya 7

(1-3): Haibainisha ni aina gani za data ambazo haziruhusiwi

kuguswa/kufutwa au zikiguswa/futwa ni kosa la jinai.

7(1g): Kipengele hiki katika ibara hii kinarudiwa mara kadhaa katika

(Ibara za 32-35). Badala ya ibara za mbele kurejea ibara hii, watunga

sheria wameiacha ibara hii ikiwa haieleweki hadi mtu asome ibara za

mbele.

Je mtu aliyeidhinishwa katika ibara na kipengele hiki ni nani?

Ibara ya 8:

Muswada huu haujaweka bayana iwapo nyaraka za siri zinaweza

kuwekwa wazi katika mtandao kama zina maslahi ya nchi au wananchi

mf. Matumizi mabovu ya pesa za umma

Ibara ya 14:

Neno pornografia halijapewa maana na hivyo jambo lolote lenye

mwonekano wa kiasherati (sexually vulgar) linaweza kutafsiriwa kama

pornografia na kumuingiza muhusika matatizoni.

Ponografia ya mtandao isikatazwe kabisa ila inatakiwa kuweka ulinzi

thabiti wa kuhakikisha watoto hawawezi kufungua mitandao ya aina

hiyo.

Ponografia zote ni chafu lakini sio chafu zote ni ponorafia. Hivyo

kutokana na kuwa sheria hii inasema ponografia zote ni chafu hii

itasababisha kila mtu ahukumiwe chini ya kifungu B.

Uchafu na Ponografia viwe vipengele viwili tofauti.

Artcile 15:

Suala la kujifanya mtu mwingine kwenye mtandao, linaweza kuleta utata

kwani kuna baadhi ya mitandao ambapo watumiaji hutumia majina

ambayo sio ya kwao. Itakuwaje watu kwa madhumuni mabaya wakitafuta

mtu mwenye jina kama hilo na kumshtaki mtumiaji wa mtandao?

Je, mtu kujifanya mtu mwingine inahusisha mtu kutumia jina lisilo lake

hata kama hajajifanya mtu mwingine? Ni vema suala hili likafafanuliwa

kisheria kwakuwa ni suala muhimu lakini wachache wataelewa manaa

yake.

Ibara ya 16:

Ni nani ana mamlaka ya kubainisha kuwa jambo lililowekwa kwenye

mtandao ni la UKWELI, UONGO au UPOTOSHAJI? Ni wazi kuwa

mamlaka husika inaweza tumia hili kama mtego kwa manufaa yao.

Kipengele hiki kama vingine kimeambatanisha muda usiopungua bila

kusema muda usiozidi. Hivyo mtuhumiwa anaweza kufungwa hata

kifungo cha maisha kutokana na mamlaka ya mahakama.

Watu binafsi wanaweza kutumia vibaya kifungu hiki kuzuia uhuru wa

maoni kwa kuwaburuza watumiaji wa mtandao mahakamani kila kukicha

na kuwapotezea muda wahusika ambao wanaweza kubainika mwishoni

kuwa walionewa.

Ibara ya 20:

Katika mawasililano ya mtandao kama ilivyo mawasiliano mengine kuna

ujumbe ambao mtu hawezi kuacha kuupata

Mfano kutembea barabarani na kuona bango la matangazo, au kuwa

ndani ya daladala iliyowasha redio.

Vivyo hivyo katika mtandao sio kila ujumbe anaopokea mpokeaji

ameuomba na hivyo kifungu hiki kinafanya kila mtu atakayepokea

ujumbe bila ridhaa yake kuwa amefanya kosa la jinai.

Ibara ya 21(1):

Tafsiri za Kiswahili na kiingereza zipo tofauti kabisa.

Ya Kiswahili inamlenga mtoa huduma na huku ya kingereza inamlenga

mtu yeyote anayetumia mtandao.

Ya Kiswahili inamlazimu mtoa huduma kumtaja mhusika aliyeweka

ujumbe na pia kumuadhibu mtoa huduma huku ya kiingereza

inazungumzia kuhusu tafiti kwa ujumla.

Ya kiingereza ni nzuri lakini ya Kiswahili imepotoshwa kabisa na

inavunja uhuru wa mawasiliano.

MUHIMU:

Hakuna kinga yoyote kwa mtoa taarifa (source) kwa mujibu wa ibara hii.

Ibara ya 22:

Je, nani ana mamlaka ya kuamua kuwa ujumbe kwenye mtandao

unatolewa au kuboreshwa kwa kusudi au bila kusudi.

Itambulike kuwa ujumbe wa kwenye mtandao huboreshwa (edit) au

kufutwa wakati wowote muhusika anapoona inafaa mf. Whatsap status,

fb status etc.

Ibara ya 23:

Unyayasaji wa kupitia mtandao (cyber bullying) haujapewa maana.

Sheria inatakiwa kuweka bayana maudhi ya kihisia ni nini.

Kwani mtu yeyote atakayeudhiwa ‘kihisia’ au kudai kuwa hisia zake

zimeudhiwa anaweza kushtaki. Sio kila linalosababisha maudhi ya kihisia

ni unyanyasaji

Ibara ya 27:

Ni nani anaamua kitendo fulani ni kula njama? Mazungumzo ya kawaida

na maamuzi ya kukubalika na upande mmoja yanaweza kutafsiriwa kama

kula njama na watu wa upande mwingine.

Ibara ya 31 (3a):

Sheria ya kiingereza inasema ‘as soon as practicable’ lakini ya

Kiswahili inasema wakati wa upekuzi na ukamataji wa mali. Hizi zina maana tofauti.

Ibara hii inawapa mamlaka Wakuu wa Vituo vya Polisi kufanya upekuzi

na kuchukua mali(za kielektroniki) na taarifa binafsi za raia bila amri ya

Mahakama.

Ibara ya 32-35

Ibara hizi zinamlazimisha mtoa huduma kutoa data za wateja wake kwa

Mkuu wa kituo cha Polisi bila kibali cha Mahakama. Wakuu wa Vituo

vya Polisi wamepewa nguvu sana katika sheria hii! Mahakama ipewe

mamlaka haya na si Polisi, na ifanyike hivi baada ya kujiridhisha kuwa

mwananchi anatakiwa kufanyiwa upekuzi, kuchukuliwa data zake au za

wateja wake n.k

Ibara ya 39-45

Watoa huduma na wahifaji tovuti wanalindwa na ibara hizi lakini kwa masharti.

Katika ibara ya 39, Waziri anapewa mamlaka ya kuamua kipi ni kosa na kipi si kosa.

Anapewa mamlaka ya kusimamisha na kusitisha huduma, kuondoa taarifa juu ya kitendo

husika (mfano kulazimisha kuondoa mijadala yote ya ufisadi flani kama yeye ataona kwa

mamlaka yake kuwa haufai kujadiliwa).

Muswada huu ibara za 31-38 na ibara za 39-46 zinakinzana kwani kwa wakati mmoja mtoa

huduma anaweza akawa ameona jambo ameshalitoa na anajiandaa kuitaarifu mamlaka husika

huku mamlaka husika (Askari Polisi) ikiwa na uwezo wa kwenda kuchukua vifaa na data za mtoa huduma.

Mamlaka ya Polisi imepewa kinga kubwa ambayo haiingiliani na sheria yoyote ile.