Na John Walter-Babati
Katika harakati za kimataifa za kupunguza athari za mabadiliko ya tabianchi, sekta binafsi nchini Tanzania inajidhihirisha kuwa injini muhimu ya mabadiliko chanya.
Mfano bora ni kiwanda cha Manyara Sugar Limited, kilichopo wilayani Babati, mkoani Manyara, ambacho kimeweza kubuni na kutekeleza teknolojia ya kisasa ya kuzalisha mkaa rafiki wa mazingira kutokana na maganda ya miwa.
Taka Kuwa Thamani.
Mradi huu ulianzishwa mwaka 2015 baada ya kiwanda kukumbwa na changamoto ya kuzalisha maganda mengi ya miwa bila njia ya kuyahifadhi.
Badala ya kuwa tatizo, uongozi uliona fursa na kuwekeza zaidi ya shilingi milioni 300 kununua mitambo ya kuchakata taka hizo.
Leo hii, teknolojia hiyo inazalisha nishati mbadala inayotumika kiwandani kupunguza gharama za uzalishaji, huku ikiongeza mapato ya ziada ya wastani wa shilingi milioni 530 kwa mwaka kupitia mauzo kwa taasisi za umma na binafsi zikiwemo shule, magereza na baadhi ya viwanda.
Kwa njia hii, Manyara Sugar imefanikiwa kutekeleza dhana ya uchumi wa mzunguko (circular economy) – kuzalisha, kutumia, kurejesha na kutumia tena, bila kuharibu mazingira.
Mchango kwa Mazingira na Uchumi
Matumizi ya nishati hii safi yamepunguza utegemezi wa kuni na mkaa wa miti, hatua inayochangia:
Kupunguza ukataji miti holela na hivyo kulinda bioanuwai.
Kupunguza gesi chafuzi zinazochangia ongezeko la joto duniani.
Kuimarisha afya ya jamii, hasa wanawake na watoto wanaokabiliwa na madhara ya moshi kutokana na nishati isiyo safi.
Hii ni hatua muhimu ya kuunga mkono Mkakati wa Kitaifa wa Nishati Safi ya Kupikia (2025–2035) pamoja na ajenda ya kimataifa ya SDG 7 (Upatikanaji wa Nishati Safi, Salama na Nafuu kwa Wote).
Pongezi Kutoka kwa Viongozi
Aliyekuwa Waziri wa Uwekezaji, Viwanda na Biashara, Dkt. Ashatu Kijaji, alipongeza jitihada hizo, akisisitiza kuwa teknolojia hiyo inaonesha kwa vitendo uwepo wa sera ya viwanda rafiki wa mazingira.
Vilevile, Ismail Ali Ussi, kiongozi wa Mbio za Mwenge wa Uhuru Kitaifa mwaka 2025, alionesha kuridhishwa na hatua hiyo, akiitaja kuwa mfano wa kuigwa na viwanda vingine.
Agosti 30, 2025, Waziri Mkuu Kassim Majaliwa alizindua rasmi mpango wa matumizi ya nishati safi ya kupikia katika Magereza, akitoa wito kwa sekta binafsi kuwa wabunifu,jambo ambalo Manyara sugar wamefanya Kwa vitendo.
“Rais wetu, Dkt. Samia Suluhu Hassan, anatambulika barani Afrika na duniani kwa hamasa yake ya matumizi ya nishati safi, hatua hii mmeonesha kwa vitendo kwamba mnamuunga mkono,” alisema Majaliwa.
Kuwaunganisha Wadau
Mradi huu wa Manyara Sugar unathibitisha umuhimu wa mshikamano kati ya serikali, sekta binafsi na jamii. Kupitia ubunifu huu:
Serikali inapata washirika wa kutimiza malengo ya kitaifa.
Jamii inanufaika kwa kupata nishati safi na ajira.
Kiwanda kinapunguza gharama na kuongeza mapato.
Hitimisho
Ubunifu wa Manyara Sugar si hadithi ya kawaida ya kiwanda; ni simulizi ya mapinduzi ya kijani.
Ni somo kwamba taka zinaweza kuwa hazina, na kwamba maendeleo ya viwanda hayapingani na ulinzi wa mazingira iwapo kuna dhamira na uwekezaji sahihi.
Kwa mchango huu, Manyara Sugar imedhihirisha kuwa Tanzania inaweza kujenga uchumi wa viwanda unaoheshimu mazingira na afya ya watu wake.
Bila shaka, huu ni mfano wa kuigwa, na hatua inayostahili kutunukiwa kwa mchango wake katika kulinda dunia yetu kwa vizazi vya sasa na vijavyo.
0 Comments